Van evangelisch-lutherse kerk tot oud-katholieke kerk
Kerkgebouw
De kerk aan de Zuidsingel 70 is een ontwerp van Jan de Munck (1687 – 1768), stadbouwmeester van Middelburg, en verving de oudere kerk aan de Suikerpoort die te klein werd. In 1740 werd met de bouw begonnen. Naast de kerk bouwde men een pastorie en een wezenschool. Op 20 mei 1742 werd de nieuwe Lutherse Kerk plechtig ingewijd. De wezenschool werd decennia later verbouwd tot een consistorie en een kosterij.
Na ruim tweeëneenhalve eeuw in gebruik te zijn geweest door de Lutherse gemeente van Middelburg werd het kerkgebouw, de consistorie en de kosterij in 2014 verkocht aan de oud-katholieke statie Zeeland (de pastorie was al eerder verkocht en kwam in particuliere handen). Er werd een nieuw liturgisch centrum gemaakt met nieuw meubilair op de plaats waar eerst de kerkbanken stonden. Het overige van het interieur is omwille van de historiciteit in tact gehouden. Er is zo ruimte geschapen waar heden en verleden nu samengaan. De opstelling van altaar ambo en zitplaatsen vormen een zogenaamde communio-opstelling. De kerk werd in april 2016 ingewijd en toegewijd aan St. Augustinus van Hippo.
Orgel
In de kerk bevindt zich een orgel dat ook al in de eerste kerk aan de Suikerpoort heeft gestaan. In dit kerkje werd in 1707 het orgel geplaatst dat nu het hoofdwerk vormt van het orgel in de Lutherse kerk aan de Zuidsingel. Johannes Duyschot en zijn zoon Andries waren bereid de bouw van het orgel op zich te nemen.
Na verplaatsing van het orgel naar de nieuwe kerk aan de Zuidsingel werd het door stadsarchitect Jan de Muynck aan de nieuwe omgeving aangepast. Het grote beeld van koning David dateert uit die tijd. Beeldhouwer Gerard de Grendel heeft dit vervaardigd, evenals het lofwerk en de fraaie consoles onder de torens van het rugpositief. De Munck heeft kans gezien het Duyschot-orgel van 1706 met een nieuwe preekstoel en liturgisch centrum tot een fraai geheel te combineren.
1754 werd het orgel door Johann Müller belangrijk uitgebreid. Het orgel werd ondermeer in 1964 en 1994-1995 gerestaureerd.
Stichting De Rijckere-orgel 1776
Van de 18e -eeuwse Vlaamse orgelbouwfamilie De Rijckere zijn slechts een tweetal instrumenten bewaard gebleven: een drieklaviers-orgel dat in 1779 gebouwd werd voor de Oostkerk te Middelburg en een kleiner orgel dat in 1776 gebouwd werd voor de Hervormde kerk te Axel. Het laatstgenoemde instrument werd in 1924 overgeplaatst naar de Protestantse kerk te Beek (Limburg, NL) en is recent te koop aangeboden wegens voorgenomen kerksluiting.
De Stichting De Rijckere-orgel 1776 wil tot aankoop van dit instrument overgaan en het instrument plaatsen op de achtergalerij van onze St. Augustinuskerk. Hiermee wordt voldaan aan zowel de wens van de verkopende partij als de verplichting van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE), het instrument te huisvesten in een monumentaal gebouw.
Voor meer informatie zie: www.derijckereorgel.nl
Meer informatie
In het boek ‘Luthers Zeeland’, in 1992 uitgegeven door de Stichting Natuur- en Recreatieinformatie, kunt u meer lezen over de boeiende geschiedenis van de Evangelisch-Lutherse kerk.
J. van Biezen, Het Nederlandse orgel in de renaissance en de barok,
in het bijzonder de school van Jan van Covelens.
Utrecht, 1995, 672
O. Dijkhuizen, Orgels in Nederland / Dutch organs 1511-1896
Utrecht, 2005, 97-99
J. H. Kluiver m.m.v. W. H. van Dorth, Historische orgels in Zeeland.
dl 2, Walcheren.
Archief uitgegeven door het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen (1974), 49-55 / 115-118
J. H. Kluiver, bijdrage in: Luthers Zeeland
Uitgegeven ter begeleiding van de tentoonstelling ter gelegenheid van het
250-jarig bestaan van de Lutherse kerk in Middelburg (red. L. Zoodsma).
Middelburg, 1992, 63-75
H. van Nieuwkoop (eindred.), Het historische orgel in Nederland.
dl 1, 1479-1725
uitgegeven door stichting NIvO, Amsterdam, 1997, 304-306
A.H. Vlagsma, Het “Hollandse” orgel in de periode 1670 tot 1730.
Alphen aan den Rijn, 1992, 75-76, 118, 177-178, 193, 219-220, 241-246, 264