Naast de mogelijkheid om mee te vieren met de online viering die uitgezonden wordt vanuit de kathedraal van Utrecht (zie hiervoor de landelijke site: https://oudkatholiek.nl/) wil ik als rector van onze statie ook een gedachte en gebed meegeven als bemoediging en verbinding met elkaar nu wij weer op fysieke afstand van elkaar zijn.
U kunt mij ook altijd bellen wanneer u behoefte hebt aan een gesprek. Ik ben daarvoor bereikbaar. (telefoon: 06 250 168 39 of via email: wim.vandenberg@okkn.nl)
Ik wens u een goede zondag en met hartelijke groet,
rector Wim van den Berg
Evangelie
(Matteüs 2, 1-12 NBV)
Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: “Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’ Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de Messias geboren zou worden. ‘ In Betlehem in Judea,‘ zeiden ze tegen hem, ‘ want zo staat het geschreven bij de profeet: “ En jij, Betlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”’ Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was, en stuurde hen vervolgens naar Betlehem met de woorden: ‘ Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind. Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen kan gaan om het eer te bewijzen.’ Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was. Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het kind geschenken aan: goud en wierook en mirre. Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land.
Overweging
Onderstaande tekst is de preek zoals die gehouden wordt/is door onze rector tijdens de online viering in de kathedraal van Utrecht op deze zondag van Epifanie.
Door het sluiten van de winkels in deze tweede lockdown, zo vlak voor kerstmis, kwamen veel mensen in de problemen met het kopen van hun kerstcadeaus. Deze cadeaus waren namelijk veelal niet te koop in de essentiële winkels, zoals bijvoorbeeld supermarkten, die wel open bleven. Een oplossing was natuurlijk om ze online te bestellen maar door alle drukte bij de bezorgdiensten kon het gebeuren dat je je pakketje toch niet op tijd in huis had. En daar sta je dan met lege handen, geen kerstcadeautjes onder de boom. Misschien had je toch eerder op pad moeten gaan, maar ja, gedane zaken nemen geen keer.
Hoe beter voorbereid waren de wijzen, of zoals de Nieuwe Bijbelvertaling het zegt: de magiërs. Zelf spreek ik graag over de drie koningen, driekoningen zoals ik dat als kind meegekregen heb. Zij hebben voor het pasgeboren kind in de kribbe wel hun geschenken, hun cadeaus bij zich. Goud, wierook en mirre. En omdat er drie geschenken zijn spreken we over drie koningen, maar wellicht waren het er veel meer. De traditie gaf ze namen: Melchior, Balthasar en Kasper.
Op oude schilderijen van de aanbidding van de driekoningen, maar ook in menige kerststal, worden deze voorgesteld als wijzen uit het oosten als een jonge man, een man in de kracht van zijn leven en als een oude man, als een man uit Azië, een man uit Europa en een man uit Afrika. Ze komen allemaal naar het kind in de kribbe: alle leeftijden en uit alle – toen bekende – werelddelen. Want dat kind in de kribbe is gekomen voor iedereen. Voor Joden én heidenen, zoals Paulus het zegt aan de Efeziërs: ‘de heidenen delen door Christus Jezus ook in de erfenis, maken deel uit van hetzelfde lichaam en hebben ook deel aan de belofte…’.
Wat een goede boodschap, wat een evangelie! Zouden we bij die driekoningen in de stal – of waren het er toch meer? – er dan ook niet nog wat mensen erbij zetten? Mannen én vrouwen – want buiten Maria staat er geen enkele vrouw bij – autochtonen, allochtonen, heteroseksuelen, homoseksuelen, transgenders, vluchtelingen en ontheemden, dak- en thuislozen, mensen uit gezinnen, mensen uit allerlei andere samenlevingsvormen, enz.
Want wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, hoe en met wie je leeft, het kind in de kribbe is voor iedereen gekomen. God is mens geworden om ons leven van begin tot het eind met ons te delen. God heeft zich in dat Kind geopenbaard als de God die met ons meetrekt door het leven, niet alleen in vreugde maar juist ook in verdriet en tegenslag. Hij is onder ons en niet ver weg.
Je kunt op de blijde boodschap op verschillende manieren reageren. Zoals de Schriftgeleerden. Zij weten vanuit hun geleerdheid dat de Messias in Betlehem in Judea geboren zou worden en ze antwoorden dat ook op de vraag van Herodes nadat deze van de wijzen gehoord heeft dat er een koning van de Joden is geboren. Zij weten het maar gaan niet op pad. Zij blijven in Jeruzalem en doen verder niets. Zo kun je dus reageren: je hoort het goede nieuws maar doet er verder niets mee. Je blijft passief en leeft je leven zoals je dat altijd hebt gedaan.
Je kunt ook reageren zoals Herodes. Hij is enkel bekommerd om zijn macht en ziet die nu in gevaar komen. De blijde boodschap kan je van je plaats doen komen, kan je uit je comfortzone verdrijven, kan je leven op de kop zetten, kan je van levensrichting doen veranderen. Wil je dat wel of probeer je te houden wat je hebt en wat je doet? Herodes gaat er heel ver in, hij wil zijn positie niet verliezen. De kindermoord van Betlehem getuigt hiervan, zoals hij ook al eerder iedereen uit de weggeruimd heeft die hij een gevaar vond voor zijn macht en aanzien, ja zelfs drie van zijn eigen zonen heeft hij uit de weggeruimd. Zo ver zul je niet gaan, maar durf je uit te komen voor je geloof, kom je op als er onrechtvaardigheid plaats vindt, als menselijke waardigheid in het geding is, ook als dat wat van je positie en aanzien kost?
Je kunt ook reageren als de wijzen. Zij vervolgen hun doel. Zij trekken verder nu ze weten dat ze in Betlehem moeten zijn. Ze gaan het avontuur aan en als ze – door de ster geleid – aankomen bij het Kind werpen zij zich neer om het eer te bewijzen. Zij, de wijzen die ver gereisd hebben erkennen zo hun Heer. Als je de blijde boodschap in je toelaat dan kun je alleen maar knielen en erkennen dat God je Heer is. Dat je het avontuur van het leven niet kunt overzien, dat niets blijvend is, maar ook dat je niet niets kunt doen.
Hoe en wat, wanneer en waar, het blijft een zoeken, maar de ster, God zelf, zal je de weg wijzen. En die weg mogen we met elkaar gaan, blijven gaan, juist als kerk. In onze kerk kan iedereen zijn of haar plek vinden. Samen vormen we het lichaam van Christus. En we zijn uitgenodigd om ons cadeau mee te nemen naast het goud, wierook en mirre van de driekoningen. Een cadeau waarvoor je niet in de rij hoeft te staan, waarvoor de winkels niet open hoeven te zijn en je ook geen beroep hoeft te doen op pakketdiensten. Dat cadeau draag je al in jezelf. Dat cadeau voor het Kind in de kribbe en daarmee voor alle mensen waarvoor God mens is geworden laat je uitpakken als je je talenten inzet in je werk, in je vrijwilliger zijn in maatschappij en kerk, in de zorg en liefde voor je gezin, je partner. Dat cadeau komt aan het licht in je inzet, je aandacht voor je buren, de buurt, je naasten. Die cadeaus zijn juist in deze crisistijd zo belangrijk, hoe klein onze acties of gewoon onze aandacht voor de ander ook soms lijken. En al die cadeaus samen laten zien dat God aan het licht is gekomen. Dat licht dat maakt dat mensen in beweging komen om deze wereld beter, menswaardiger te maken. En God trekt met ons mee, altijd weer. Dat is zijn cadeau aan ons. Wat geef ik, wat geef jij?
Gebed van het feest
God, Gij hebt heden,
met een ster als geleide,
uw enige Zoon geopenbaard aan de volken.
Geleid ons, die U thans kennen door het geloof,
daarheen waar wij uw heerlijkheid
volmaakt mogen aanschouwen.
Door onze Heer Jezus Christus, uw Zoon,
die met U in de eenheid van de heilige Geest
leeft en regeert in de eeuwen der eeuwen.
Collecten
Wij nodigen u ook uit om uw gaven voor de collecte ten bate van onze eigen parochie over te maken op rekeningnummer NL60 ABNA 0452370620 t.n.v. Oud-Katholiek Zeeland onder vermelding van ‘collecte eigen kerk’.
Dank voor uw gaven.